Wiosna Ludów 1848/49
Przyczynami były industrializacja i wzrost znaczenia gospodarczego burżuazji czy chęć zwiększenia wpływów politycznych mieszczaństwa. Społeczeństwo dążyło do obalenia absolutyzmu (głównie mieszkańcy dużych miast). Nieurodzaje oraz klęski żywiołowe prze kolejne 3 lata podburzyły społeczeństwo, a zwłaszcza chłopów – którzy walczyli z uwłaszczeniem i zniesieniem feudalizmu. Niektóre grupy społecznościowe walczyły o niepodległość i zjednoczenie się (np Polacy czy Węgrzy).
Na terenie Monarchii Habsburgów możemy wyróżnić poszczególne daty:
- 3 marca 1848 – Lomos Kossuth składa wniosek o konstytucję dla Kraju św. Stefana – Węgier
- Marzec 1848 – cesarz Ferdynand I nadaje ustawy konstytucyjne
- 13/15 marca 1848 – tzw pierwsza rewolucja wiedeńska – spowodowała odwołanie Metternicha oraz powstanie awardii narodowej
- Marzec – Listopad 1848 – na terenie Galicji, a dokładniej w Krakowie i Lwowie mają miejsce wystąpienia o charakterze narodowym
- 25 kwietnia 1848 – powstała burżuazyjna konstytucja
- 15 maja 1848 – zaczyna się druga rewolucja wiedeńska – przejęcie władzy przez liberalny Komitet Bezpieczeństwa
- 2 czerwca 1848 – w Pradze odbywa się zjazd słowiański
- 14/17 czerwca 1848 – generał Windischgraetza interwenuje w Pradze podczas powstania, jakie tam wybuchło
- Czerwiec 1848 – antywęgierska wyprawa Josipa Jelacicia (ban Chorwacji)
- 6 października 1848 – wywołane zostaje powstanie ludowe we Wiedniu – cesarz ucieka do Ołomuńca
- Październik 1848 – powstaje Komitet Obrony pod wodzą Kossutha
- 1 listopada 1848 – po odparciu odsieczy węgierskiej, generał Windischgraetz zajmuje stolicę Monarchii
- 11 listopad 1848 – początek interwencji zbrojnej austriackiej na terenach węgierskich
- 2 grudnia 1848 – abdykuje cesarz Ferdynand I, a nowym cesarzem zostaje młodziutki Franciszek Józef I
- Styczeń 1849 – Austriacy zajmują Budę i Peszt
- 4 marca 1849 – cesarz nadaje konstytucję, które nie weszła w życie i rozwiązuje parlament, likwiduje odrębność Węgier powodując eskalację konfliktu na Węgrzech
- 19 kwietnia 1849 – sejm w Debreczynie detronizuje cesarza Franciszka Józefa I oraz ogłasza niepodległość narodu Węgierskiego
- Maj 1849 – car Rosji Mikołaj I śpieszy na pomoc kuzynowi wysyłając korpus ekspedycyjny marszałka Iwana Paskiewicza na Węgry
- 9 sierpnia 1848 – porażka Węgrów pod Temesvarem
- 13 sierpnia 1848 – kolejna porażka Węgrów pod Vilagos
Stłumienie Wiosny Ludów na terenach Monarchii Habsburgów przyniosła liczne represje względem uczestników powstań (głównie Węgrów). Konsekwencjami było wprowadzenie rządów konserwatywnych oraz uwłaszczenie chłopów. Wiosna Ludów dała wstęp do kolejnych zmian w polityce Monarchii na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci.
